Là căn bệnh khó chịu, trĩ có thể tấn công bất kỳ người nào, ở độ tuổi nào. Phần lớn người bệnh ngại ngần nên không chịu đi khám, chỉ khi xuất hiện biến chứng gây đau đớn đến mức không chịu được thì mới tới bệnh viện. Thời gian điều trị vì thế phải kéo dài…
Những yếu tố nguy cơ
Trĩ là bệnh lý của vùng hậu môn trực tràng, rất phổ biến, tuy chưa xác định chính xác nguyên nhân song cũng có một số yếu tố được coi là liên quan. Nghiên cứu về sự phân bố mạch máu của vùng hậu môn trực tràng cho thấy, ống hậu môn là nơi có nhiều mạch máu tạo thành các búi tĩnh mạch nằm ở lớp dưới niêm mạc.
Các búi này có chức năng của một cái nệm, giữ vai trò khép kín hậu môn. Có thể hiểu, trĩ là trạng thái giãn tĩnh mạch quá mức vùng hậu môn. Những người có nghề nghiệp phải đứng lâu ngồi nhiều (thợ may, nhân viên văn phòng, nhân viên bán hàng…) rất dễ mắc căn bệnh này, bởi tư thế làm máu huyết ít lưu thông, dễ bị ứ trệ.
Trĩ cũng có thể là hệ lụy của một số căn bệnh khác như lỵ, táo bón (bệnh nhân phải rặn nhiều mỗi khi đi đại tiện); các bệnh trong ổ bụng gây tăng áp lực như u bướu, viêm… làm cản trở lưu thông các mạch máu và phát sinh trĩ như các khối u vùng hậu môn trực tràng, u xơ tử cung, u nang buồng trứng lớn… Trĩ hay gặp ở phụ nữ có thai, sinh đẻ… và những đối tượng có yếu tố gia đình, di truyền, hoặc có lối sống ít hoạt động, ăn ít rau, uống ít nước…
Những dấu hiệu dễ nhầm lẫn
Thường thì các dấu hiệu của bệnh trĩ đến khá nhẹ nhàng, ít người để ý. Chỉ đến khi bệnh nặng thì mới biết. Triệu chứng thường gặp và xuất hiện sớm nhất của bệnh là chảy máu hậu môn, đại tiện ra máu tươi. Lúc đầu chảy máu ít kín đáo nên người bệnh không để ý, nếu có sử dụng giấy vệ sinh thì sẽ thấy có một ít máu tươi dính ở trên giấy, hoặc nhìn thấy có một ít tia máu tươi dính trên phân, nhất là khi táo bón vì phân cứng đi qua làm rách búi trĩ.
Về sau máu ra nhiều hơn, thành giọt theo sau cục phân. Muộn hơn thì cứ ngồi xổm đại tiện là máu chảy ra, kèm theo bệnh nhân có táo bón. Đến giai đoạn rất muộn thì khi đi đại tiện ra phân mềm cũng vẫn chảy máu.
Đau và ngứa, có cảm giác khó chịu ở hậu môn cũng là dấu hiệu báo động bệnh trĩ. Nếu mới mắc bệnh, bạn có thể không đau hoặc đau ít. Đau càng nhiều khi có biến chứng sưng viêm nhiễm, tắc mạch ở búi trĩ và sa ra ngoài hoặc có nứt hậu môn. Thậm chí bạn có thể bị rỉ nước và ngứa vùng hậu môn do viêm ống hậu môn. Khi có đợt cấp hoặc khi trĩ sa ra ngoài, búi trĩ sưng khá to, sờ thấy dễ dàng, bạn có thể bị sưng nề vùng hậu môn.
Đừng để biến chứng khi bị trĩ
Nếu không muốn đau đớn và đối mặt với nguy hiểm, tốt nhất bạn đừng để biến chứng xảy ra. Trước hết, đó là biến chứng chảy máu: Trĩ là do giãn mạch máu nên rất dễ rách, dễ vỡ gây chảy máu nhiều, nếu để kéo dài sẽ rất nguy hiểm, gây thiếu máu trầm trọng, cần mổ cầm máu ngay.
Sa trĩ cũng là một trong những biến chứng nguy hiểm. Lúc này, trĩ lòi ra ngoài thành búi hoặc thành vòng gây đau đớn khó chịu. Lúc đầu chỉ sa sau khi đi đại tiện và nhét lại được, sau đó thì sa luôn nằm hẳn ngoài hậu môn không đẩy vào được. Trĩ sa như thế sẽ sưng vù, chảy máu, bầm tím, nghẹt rất khó chịu. Trường hợp này cũng cần mổ sớm.
Trĩ bị tắc nghẽn cũng làm bạn rất khổ sở. Đó là hiện tượng cục máu đông tụ lại, làm búi trĩ thình lình sưng to rất đau, căng bóng. Lúc này cần mổ lấy cục máu ngay. Nếu trĩ bị viêm nhiễm, bạn bị nóng rát ngứa ngáy khó chịu ở hậu môn, khám thấy búi trĩ phù nề sưng to.
Để phòng bệnh trĩ, cần hoạt động nhiều, không nên ngồi lâu. Tránh táo bón bằng cách ăn nhiều rau hoa quả có nhiều chất xơ, uống nhiều nước, bớt các chất kích thích như cà phê, rượu, thuốc lá, tiêu ớt… Cũng cần tránh gắng sức quá nhiều làm tăng áp lực trong ổ bụng. Cố gắng tạo thói quen đi đại tiện ngày một lần vào một giờ nhất định, tránh rặn mạnh rặn lâu khi đi đại tiện.
